Wanneer hij in 2022 (tijdelijk) arbeidsongeschikt wordt is Ferdinand blij dat hij zich een half jaar eerder tegen arbeidsongeschiktheid heeft verzekerd via SharePeople. Op het nippertje, want hij werd bijna 60 jaar en na die leeftijd kun je niet meer terecht bij SharePeople. De formule is even simpel als toegankelijk; via de website van SharePeople aanmelden, er worden weinig vragen gesteld. Binnen vijf minuten ben je ‘verzekerd’ van een vast maandelijks inkomen naar eigen keuze. Maar na twee jaar arbeidsongeschiktheid is Ferdinand vooral zieker geworden door manipulaties via de verborgen of later bedachte nieuwe ‘spelregels’. Winnaars; de oprichters van SharePeople, waaronder Cosmas Blaauw.
WAARSCHUWING: de naam Ferdinand in dit bericht is gefingeerd (echte naam bekend bij redactie)
Het is best een omvangrijk dossier. De mail- en briefwisselingen tussen de ‘verzekerde’ Ferdinand en het verdienmodel SharePeople, een initiatief van enkele ‘social entrepeneurs’. Uit alles wordt duidelijk dat Ferdinand bij de simpele online ‘intake’ ongemerkt een ‘kat in de zak’ is verkocht.
‘Geen 2000 euro per maand, maar iets meer dan een bijstandsuitkering’
De problemen beginnen twee maanden nadat Ferdinand ziek wordt. Hij is op dat moment 100% arbeidsongeschikt en omdat de wachttijd van 2 maanden op zijn eind loopt moet hij aantonen dat hij in de zes maanden voorafgaand aan zijn arbeidsongeschiktheid een gemiddeld inkomen van 2000 euro heeft gehad. Hij heeft zich namelijk ‘verzekerd’ voor 2000 euro en dat heeft hij, ondanks dat zijn inkomsten vanwege meerdere Corona-lockdowns eind 2021 onder druk hebben gestaan, zeker wel verdiend in de zes maanden daarvoor. Omdat hij als zzp-er minimale bedrijfskosten heeft en over die zes maanden ruim 20.000 (exclusief BTW) heeft gefactureerd maakt hij zich aanvankelijk geen zorgen.
Tot hij de vraag krijgt of hij ook ‘even’ zijn aangifte inkomstenbelasting van voorgaande jaren kan mailen. Hij vraagt zich af wat dat er mee te maken heeft. Misschien verdiende hij in 2019 of 2020 wel een ton per jaar of leefde hij van de bijstand. Dat is niet gevraagd of als voorwaarde gesteld toen hij zich eind november 2022 binnen vijf minuten aanmeldde als lid van de coöperatie SharePeople. Het lijkt hem daarnaast ook volstrekt niet relevant. Hij is geen zeurpiet, maar het tast misschien zelfs zijn privacy wel aan.
Hij maakt zich niet onterecht zorgen, want gedurende de twee jaar daarna krijgt hij op een bepaald moment bericht vanuit SharePeople dat ze een deel van zijn gegevens zijn ‘kwijtgeraakt’, waaronder het bankrekeningnummer waarop de maandelijkse donaties worden overgeboekt. Of hij dat even opnieuw kan mailen?
Het verschil tussen inkomen, inkomsten en ‘vaste’ lasten bij een zzp-er
Dan krijgt hij bericht van SharePeople dat hij via schenkingen van andere deelnemers een bedrag van 1343 per maand zal ontvangen. Dat is ruim onvoldoende om zijn maandlasten te kunnen blijven voldoen. Hij maakt bezwaar en bemerkt dan direct dat SharePeople eigen of nieuwe regeltjes hanteert. De kosten van twee bedrijfsauto’s en tal van andere ‘zakelijke’ kosten worden in mindering gebracht van zijn ‘maandinkomen’. Eigenlijk, dat vind SharePeople, verdient hij maar krap €1343. Dan mag hij nog van geluk spreken schrijft een stagiair van SharePeople. De indruk ontstaat in de contacten die hij heeft met SharePeople ‘medewerkers’ dat er veel stagiaires, trainees en ‘gemankeerden’ werkzaam zijn voor de coöperatie.
“Ik was aanvankelijk trouwens al lang blij dat ik aan het eind van de derde maand die 1343 euro zou ontvangen, hoewel zelfs toen bleek dat je dat bedrag ik ‘partjes’ ontving. Een deel dus pas nadat ik bijna vier maanden geen inkomen had gehad.
“Ik was dus al blij dat ik iets meer dan een bijstandsuitkering ontving. Ik heb behoorlijk wat weken in spanning geleefd of ik sowieso al donaties zou krijgen. Je bent bij SharePeople ‘aan de goden overgeleverd. Ik kreeg werd er depressies van en moest aan de medicijnen. Ik werd niet beter door SharePeople maar eerder zieker”.
Ferdinand vertelt ons dat als SharePeople stelt dat de huurlasten van je eigen woning ook als ‘bedrijfslasten’ moeten worden gezien ze in staat zijn om 1000 euro in mindering te brengen op je maandelijkse inkomsten. ‘Voor je het weet krijg je dan maar €343 per maand. Er is geen toezicht op dit soort ‘verzekeringen’, omdat ze geen verzekeraar zijn.
Het is een verdienmodel. Ik zag in een programma op Youtube – onderaan – dat de eigenaar Cosmas Blaauw gewoon een jaartje naar Nieuw Zeeland is gegaan met zijn gezin, terwijl SharePeople een start-up was. Welke starter kan zich dat permitteren? Hij leeft er kennelijk goed van en is volgens mij veel minder sociaal dan hij doet voorkomen. Ik moet aan Sywert van Lienden denken als ik hem op Youtube hoor praten…”
Geen toezicht op verdienmodel van SharePeople
Ferdinand is kwetsbaar, vecht tegen depressies en hartklachten. Maar SharePeople blijft onvermurwbaar. Dat blijkt uit koude reacties die hij via brieven of de mail ontvangt. Gaandeweg de twee jaren dat hij maandelijks donaties krijgt bemerkt hij in gesprekken met een ‘bedrijfsarts’ en ‘werkcoach’ dat SharePeople vooral een verdienmodel is en ontstaat er door gesprekken met ‘andere deelnemers’ de indruk dat de eigenaren van het ‘broodfonds’ misschien wel een fors percentage ‘afromen’ van de donaties die andere deelnemers doen.
‘Het is niet ondenkbaar dat in mijn geval wel die 2000 euro aan donaties bij andere deelnemers wordt opgehaald. Het werkt als volgt. Afhankelijk van het bedrag waar jij je voor verzekerd wordt je af toe als donateur opgeroepen om een klein bedrag over te maken. Die bedragen komen dan binnen in het systeem van SharePeople en de ‘verzekerde’ krijgt dan enkele keren per maand een variabel bedrag binnen. Stel nu dat SharePeople wel 2000 euro ontvangt, maar zoals in mijn geval zelf heeft bepaald dat ik maar 1343 per maand ontvangen. Dan blijft er voor de eigenaren meer dan 600 per maand aan de strijkstok hangen. Ze hadden op een bepaald moment meer dan 10.000 leden. Het gaat hier dus om grote bedragen.”
Het grote voordeel voor de eigenaren van SharePeople is dat er van overheidswege geen enkel toezicht is op dit verdienmodel. SharePeople is immers geen zekering. Dat blijkt ook als we aan ChatGPT vragen ‘Hoe werkte SharePeople?’
WAARSCHUWING: in dit bericht is gebruik gemaakt van kunstmatige intelligentie (AI)
Hoe werkt SharePeople?
BomSharePeople is een platform dat collectieve inkomenszekerheid biedt voor zelfstandigen (zzp’ers). Het concept is gebaseerd op het idee van onderlinge solidariteit en risicospreiding, zonder een traditionele verzekering. Hier is hoe het werkt:
1. Onderlinge schenkkring
Zelfstandigen die deelnemen, vormen samen een netwerk waarin ze elkaar financieel ondersteunen bij ziekte of arbeidsongeschiktheid. Er is geen verzekeraar, maar een systeem van directe schenkingen tussen deelnemers.
2. Maandelijkse bijdragen
- Deelnemers betalen geen vaste premie zoals bij een traditionele verzekering.
- In plaats daarvan dragen ze maandelijks bij door direct geld over te maken aan een deelnemer die recht heeft op een schenking. De hoogte van het bedrag hangt af van het aantal zieken binnen de groep en de individuele bijdrage die je hebt afgesproken.
3. Gezondheidsverklaring
- Nieuwe deelnemers moeten een gezondheidsverklaring invullen om lid te worden. Dit zorgt ervoor dat alleen gezonde deelnemers zich kunnen aansluiten, wat de risico’s voor de groep beperkt.
4. Eigen risico en uitkering
- Deelnemers kiezen een eigen wachttijd (bijvoorbeeld 1 of 2 maanden) voordat ze recht hebben op een uitkering. Dit is vergelijkbaar met een eigen risico in tijd.
- Na deze wachttijd ontvangen deelnemers een schenking om hun inkomen aan te vullen.
5. Voordeliger dan traditionele verzekeringen
- Omdat SharePeople geen verzekeraar is, zijn er geen kosten voor tussenpersonen, winstmarges, of dure administratiesystemen. Dit maakt het meestal goedkoper dan een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV).
6. Sociale controle en vertrouwen
- Het systeem werkt op basis van wederzijds vertrouwen. Deelnemers moeten zelf bewijzen dat ze ziek zijn, bijvoorbeeld met een doktersverklaring. Er is minder bureaucratie dan bij traditionele verzekeraars.
Geschiktheid:
SharePeople is vooral geschikt voor zelfstandigen met een relatief laag risico op langdurige arbeidsongeschiktheid en die vertrouwen hebben in een collectieve aanpak. Het biedt flexibiliteit en lagere kosten, maar het is minder geschikt voor wie volledige zekerheid zoekt.
