De situatie van de zogenaamde “pechgeneratie” blijft een onderwerp van maatschappelijk en politiek debat. De term verwijst meestal naar studenten die tussen 2015 en 2023 onder het leenstelsel vielen, dat in 2015 werd ingevoerd en in 2023 werd afgeschaft. Deze groep heeft aanzienlijk hogere schulden opgebouwd dan studenten vóór het leenstelsel (die recht hadden op een basisbeurs) en ná het leenstelsel (die weer een basisbeurs ontvangen).
Hier is een overzicht van hoe het momenteel met deze groep gaat:
Financiële druk
- Hoge studieschulden: Studenten uit de pechgeneratie hebben vaak studieschulden van tienduizenden euro’s. Dit belemmert hen in het kopen van een huis, sparen voor de toekomst of andere grote investeringen.
- Strengere leenregels: Voor het krijgen van een hypotheek weegt de studieschuld mee, ondanks dat deze in Nederland onder gunstige voorwaarden wordt afgelost. Dit beperkt hun toegang tot de woningmarkt.
- Inflatie en kosten van levensonderhoud: De huidige economische situatie (hoge inflatie en stijgende energiekosten) verergert de financiële druk.
Compensatie vanuit de overheid
De overheid heeft een compensatieregeling ingevoerd, maar veel leden van de pechgeneratie vinden deze onvoldoende:
- Eenmalige tegemoetkoming: Zij ontvangen maximaal €1.436, wat nauwelijks opweegt tegen de schuldenlast.
- Kritiek op het beleid: Veel studenten voelen zich ongelijk behandeld, vooral omdat nieuwe generaties weer een basisbeurs krijgen. De “compensatie” wordt door velen gezien als symbolisch en ontoereikend.
Gevolgen voor mentale gezondheid
- Stress en onzekerheid: De combinatie van hoge schulden, beperkte kansen op de woningmarkt en economische onzekerheid leidt tot stress en een gevoel van onrecht.
- Burn-outs: Onder jongvolwassenen is een toename te zien in burn-outklachten, mede veroorzaakt door financiële druk.
Politieke aandacht
De pechgeneratie heeft de afgelopen jaren veel aandacht gekregen in de politiek:
- Discussie over kwijtschelding: Sommige partijen pleiten voor gedeeltelijke kwijtschelding van studieschulden, maar hier is nog geen brede politieke steun voor.
- Blik op toekomstig beleid: Er wordt nagedacht over hoe vergelijkbare situaties in de toekomst kunnen worden voorkomen. Toch voelt de pechgeneratie zich vaak “vergeten” in de concrete beleidsvoering.
Conclusie
Het gaat nog steeds moeizaam met de pechgeneratie. Hoewel er aandacht is voor hun situatie, blijven de getroffen maatregelen in de ogen van velen onvoldoende. Ze voelen zich financieel en mentaal belast, en er is behoefte aan meer structurele oplossingen om hun positie te verbeteren. De discussie over rechtvaardige compensatie blijft relevant en heeft grote invloed op de manier waarop jongeren vertrouwen hebben in de overheid en het onderwijssysteem.