Al maanden voor het onderzoeksplatform Onrecht de aandacht trekt van regionale media spraken de initiatiefnemers met advocaten van het bekende advocatenkantoor Damsté uit Enschede. Aanleiding waren uitspraken en publicaties in de media van een van de vooraanstaande partners van Damsté Advocaten: Jerome de Jongh van Lier. De advocaat sprak zich in de rechtbank, bij de Orde van Advocaten en via regionale media op dat moment in felle bewoordingen uit over de werkwijze van het Openbaar Ministerie (OM). Tijdens Whatsapp chats en een lunchbespreking in een Enschedees restaurant werd overleg gepleegd over de rol en voorwaarden voor betrokkenheid van de voormalig bestrijder van de Pyramide-spelen.
In het voorjaar van 2022 vind een cruciaal gesprek plaats in Enschede, bij restaurant De Broeierd. Aan tafel zitten Jerome de Jongh van Lier, advocaat bij Damsté, een collega advocaat van hetzelfde kantoor en een van de initiatiefnemers van het onderzoeksplatform: media-ondernemer Henrie Kamps. Tijdens deze lunchbespreking legt De Jongh van Lier zijn kritiek op het functioneren van het Openbaar Ministerie (OM) en de rechterlijke macht nog eens uit. “Ons land is aan het ver-chinezen” zegt de bekende advocaat.
Volgens Jerome de Jongh van Lier maakt het Openbaar Ministerie deel uit van de rechterlijke macht en worden de problemen in ons land met de rechtspraak steeds groter. De advocaat beschrijft hoe een toenemend aantal -advocaten de toga aan de wilgen hangt, omdat het functioneren van de rechtspraak steeds vaker in geding komt door de rol van het OM.
De advocaat heeft rond de eeuwwisseling naam gemaakt bij het verbod op Pyramide spelen. Hij is een van de weinige cassatie-advocaten van ons land. In die rol staat hij ondermeer Willem Engel bij. “Hoewel wij als initiatiefnemers geen complot theorieën aanhangen, waren wij gecharmeerd van het idealisme van Jerome de Jongh van Lier en zijn openlijke kritiek op de rechtspraak. Wel was het redelijk ontluisterend dat zijn idealisme een fors prijskaartje had”.
Hoewel De Jongh van Lier zich als idealistisch voorstander van gerechtigheid presenteert, stelt hij duidelijke financiële voorwaarden aan zijn betrokkenheid: hij wilde minimaal €100.000 ontvangen voor zijn diensten.
De eis is opvallend, gezien zijn vurige betoog over onrecht. “Maar het was niet onverwacht” zegt Henrie Kamps een van de initiatiefnemers: “Ik had eerder gewerkt met Jerome. In 1998 stond hij de aandeelhouders van de regionale televisiezender Tele8, een initiatief van Edon/Castel (het huidige Essent), bij in een Kort Geding om toegang tot de kabel. Destijds bedong de Jongh van Lier al dat hij mede-eigenaar van de tv-zender zou worden, wanneer hij het kort geding namens de meerderheidsaandeelhouders zou winnen.”
Omdat Onrecht formeel nog geen rechtsvorm heeft krijgt De Jongh van Lier het verzoek op hij de oprichting van het onderzoeksplatform, dat zich in het buitenland wil vestigen, voor te bereiden. Hij stuurt een voorschot-factuur van €5000 naar mede-initiatiefnemer Henrie Kamps, die deze persoonlijk betaald en op de opdrachtbevestiging de aantekening maakt dat dit de enige factuur is die Damsté Advocaten naar hem ‘in privé’ kan sturen. Toekomstige declaraties moet via de entiteit die De Jongh van Lier gaat oprichten.
In juni 2022 meld Kamps de Damsté Advocaat dat er forse donaties zijn ontvangen, onder andere bedoeld voor juridische ondersteuning van het onderzoeksplatform bij opende en toekomstige dossiers.
Het platform krijgt kort daarna zijn huidige naam, Onrecht.nl, nadat de belangrijke bijbehorende domeinnaam is gekocht van een Hilversumse televisieproducent van het gelijknamige tv-programma.
Kort daarna dient zich een eerste juridische uitdaging aan: een van de initiatiefnemers moet in een kort geding voor de Almelose rechtbank verschijnen omdat alle publicaties op het platform hem worden toegedicht. ‘Smaad en laster’ luidt de aanklacht in het kort geding.
Wegens medische omstandigheden kan de columnist en mede-oprichter niet zelf aanwezig zijn en hij overweegt verstek te laten gaan. Hij is slechts onderdeel van een journalistiek collectief; een platform dat Onrecht bestrijd met ‘een tegengeluid’. Uiteindelijk wordt Jerome de Jongh van Lier gevraagd om namens het journalistieke platform op te treden. De Jongh van Lier schrijft zelfs een persverklaring over het doel van het platform.
“Zijn taak was vooral te benadrukken dat de publicaties op Onrecht.nl gebaseerd zijn op eigen feitenonderzoek en behoren tot de persvrijheid. De kwestie draait onder meer om een proces-verbaal van twee FIOD-rechercheurs die de redactie ongevraagd vanuit het OM of de politie heeft ontvangen. Hieruit blijkt dat de ex-partner van Twentse ondernemer Gerard Sanderink, anders dan door regionale media wordt beweerd, regelmatig verklaringen heeft afgelegd bij de FIOD.
Onrecht stelde dat een eerder door de Almelose rechtbank opgelegd publicatieverbod over het FIOD procesverbaal en andere Sanderink-gerelateerde kwesties geen reden konden zijn om deze en toekomstige publicaties op ons platform op te verbieden. “Net als Tubantia, het Financieel Dagblad en anderen deden wij ons journalistieke werk. Wij achten het niet uitgesloten dat wij documenten ontvingen vanuit de tegenpartij van Sanderink, die als doel hadden om Sanderink en andere betrokkenen te kunnen veroordelen tot het betalen van miljoenen aan dwangsommen. Dat klinkt on-Nederlands, maar uiteindelijk kunnen je natuurlijk ook stellen dat de tegenpartij van Sanderink erg rijk is geworden ‘dankzij’ verboden publicaties. Voor ons is nooit vast komen te staan wie destijds het FIOD procesverbaal naar de Onrecht redactie heeft gestuurd.”
Een week later, op maandagochtend, besluit Henrie Kamps namens het platform in oprichting, de samenwerking met De Jongh van Lier per direct te beëindigen. De Jongh van Lier heeft hem in het weekend onder druk gezet om publicaties op het platform te verwijderen.
Uit een klacht bij de Orde van Advocaten blijkt dat een ernstige vertrouwensbreuk en een verschil van inzicht de redenen waren voor het plotselinge afscheid. De Jongh van Lier had zonder overleg met Onrecht contact gehad met zakenman Gerard Sanderink en zijn huidige partner: Rian van Rijbroek Ook vind Kamps dat de advocaat de journalistieke belangen van Onrecht onvoldoende had verdedigd tijdens de zitting.
Kort daarna ontvangt Kamps een declaratie van bijna €20.000 voor rechtsbijstand tussen dinsdagmiddag en vrijdagavond.
Tijdens een persoonlijk gesprek over de declaratie verklaart De Jongh van Lier onomwonden: “Als je weet dat de donaties van Gerard Sanderink komen, dan reken je wat royaler.”